Hulst; typisch een struik die in december extra gewaardeerd wordt!
Wanneer de laatste maand van het jaar is ingegaan en we richting de kerst gaan ontstaat er weer een hang naar warme en nostalgie. Om het in en om het huis gezellig te maken worden er allerlei kransen, kersttakken of kerststukjes gemaakt. Een plant die absoluut niet mag ontbreken in je kerstversiering is de hulst.
Hoewel de hulst een geslacht is met twee heel verschillende kanten. Enerzijds hebben we de Japanse hulstsoorten die heel erg lijken op de buxus. Aan de andere kant hebben we de hulst met het leerachtige blad en de typische stekels. Deze laatste is nu juist zo typisch voor de kerstperiode.
De gewone hulst of Ilex aquifolium is een struik of kleine boom die van nature voorkomt in Nederland. Wanneer je goed oplet zie je deze soort veel in de Nederlandse bossen of in houtwallen. Het was dus een struik die makkelijk voor handen is en was.
Hulst door de eeuwen heen
Door de eeuwen heen heeft deze dus vele gebruiken gehad. Rond de kerstperiode worden kerstkransen gemaakt en aan de deur gehangen. Men dacht dat de scherpe stekels het huis zou beschermen te boze geesten. Die zouden zich prikken en daarmee kon men ze afweren.
Tegenwoordig is dit natuurlijk niet meer het geval, maar wordt de hulst nog steeds veel toegepast in kransen en kerststukken. Dit vanwege zijn mooie blad en rode of wat meer oranje kleurige bessen. Doordat het een taaie plant is, blijft het ook lang goed.
Daarnaast stond de hulst ook voor mannelijkheid & vruchtbaarheid. Vruchtbaarheid werd herleid aan het feit dat de takken heel de winter groen blijven en mannelijkheid aan de rode bessen. Door de eeuwen heen is het een belangrijk symbool geworden binnen het christendom. De hulst kwam symbool te staan voor het lijden van Christus omdat de doorns leken op de doornenkroon en de bessen op het bloed van Christus.
Functioneel
Functioneel werd de hulst vroeger veel meer gebruikt om zijn defensieve werking is wallen om akkers en velden. De planten vormden een ondoordringbare haag waardoor dieren niet makkelijk in en uit konden. Wanneer we de vertaalslag maken naar de moderne tuinen, dan is de hulst nog steeds een mooie plant om te gebruiken als groenblijvende ondoordringbare haag.
De hulst kent zowel mannelijke als vrouwelijke varianten
Niet elke hulst krijg bessen. Dit heeft te maken met het feit dat hulsten tweehuizig zijn. Er zijn dus mannelijke planten als vrouwelijke planten. Om bessen te krijgen is het dus van belang dat er in de nabijheid van de vrouwelijke planten, mannelijke staan. De vrouwelijke planten krijgen dus de bessen. Er zijn een paar uitzonderingen, dat zijn zelf bestuivende soorten en die dragen altijd bessen.
Enkele mooie hulstsoorten
Hulst – vrouwelijk | Ilex aq. ‘J.C. van Tol’
Deze hulst is populaire soort die veel aangeplant wordt. Dat is niet voor niks, want deze hulst is zelfbestuivend. Om bessen te krijgen is dus geen mannelijke hulst nodig. Daarnaast zijn de balderen minder stekelig en hebben ze een diepgroene tint. De bessen zijn karmijnrood.
Hulst – vrouwelijk | Ilex aq. ‘Pyramidalis’
De pyramidalis is een snelgroeiende opgaande soort welke, zoals de naam al zegt een piramidale groeiwijze heeft. De bladeren zijn mooie smal, glanzend groen, puntig en onregelmatig stekelig van vorm. In de herfst geeft deze Hulst helderrode bessen.
Hulst – vrouwelijk | Ilex aq. ‘Alaska’
Nog zo’n mooie Hulst, de ‘Alaska’! Deze soort is zeer winterhard, groeit langzaam maar kan uiteindelijk heel hoog worden. Ook deze soort is zelf bestuivend en heeft geen mannelijke plant nodig om bessen te dragen. In het najaar en de winter geeft deze Hulst enorme hoeveelheden helderrode bessen.
Hulst – vrouwelijk | Ilex aq. ‘Argentea Marginata’
Natuurlijk mag een bontbladige hulst niet ontbreken in deze lijst. De bladeren hebben mooie crème witte randen en de jonge bladeren hebben een roze tint. In mei en juni komen er kleine witte vrouwelijke bloemen aan de struik, gevolgd door helderrode glanzende bessen in de winter.
